Nietrzymanie moczu
dr n. med. Piotr Marks
dr n. med. Grzegorz Surkont
dr n. med. Grażyna Rubersz-Adamska
Łódź. 1998
Spis treści
- Przedmowa
-
Wprowadzenie
-
Informacje dotyczące kobiet
- Oddawanie moczu w warunkach prawidłowych
- Nietrzymanie moczu - informacje ogólne
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu
- Nietrzymanie moczu z parć naglących
- Mieszane formy nietrzymania moczu
- Profilaktyka nietrzymania moczu
- Inne często zadawane pytania dotyczące nietrzymania moczu
- Informacje dotyczące mężczyzn
-
Informacje dotyczące kobiet
Przedmowa
Nietrzymanie moczu jest chorobą, która w znacznym stopniu ogranicza możliwość przebywania z ludźmi. Charakterystyczny zapach moczu w gorących miesiącach letnich i uciążliwość w porze zimowej, zwłaszcza mokre i zimne podpaski higieniczne wpływają deprymująco na chorych. Zarówno kobiety jak i mężczyźni cierpią na tę chorobę, ale przyczyny schorzenia są różne.
W celu przybliżenia tych ważnych problemów powstała organizacja urologów -Komitet Chorób Stercza, która ma na celu uświadomienie wszystkim mężczyznom około 60 roku życia o konieczności systematycznego zgłaszania się do badania w celu zapobiegania chorobom łagodnym i złośliwym prostaty. Przeprowadzono już kilka akcji w prasie, radiu i telewizji, co zaowocowało wzrostem zgłaszalności się mężczyzn do lekarza.
Nietrzymanie moczu u kobiet jest spowodowane odmiennymi przyczynami, ale podobnie jak u mężczyzn łatwiej i skuteczniej jest leczyć początkowe, mało zaawansowane postacie nietrzymania moczu, niż daleko posunięte, a przez to źle rokujące, schorzenia.
Mając powyższe na uwadze autorzy zadali sobie trud napisania niniejszej publikacji w nadziei, iż wzbudzą zarówno zainteresowanie problemem jak i uchronią wiele kobiet i mężczyzn przed poważnymi następstwami nietrzymania moczu.
Prof. dr hab. med. Leszek Jeromin
Kierownik Kliniki Urologii
Instytutu Chirurgii
Akademii Medycznej w Łodzi
Wprowadzenie
U większości kobiet występuje od czasu do czasu niekontrolowane oddanie niewielkiej ilości moczu. Zdarzyć się to może w czasie kaszlu, kichania, śmiechu. U innych na dźwięk płynącej wody pojawia się nagła potrzeba oddania moczu. Wówczas nie udaje im się zdążyć do toalety na czas.
Gdy kłopoty z utrzymaniem moczu powtarzają się, stają się nie tylko problemem higienicznym, ale objawem choroby określanej jako nietrzymanie moczu. Występuje ona u około 25% kobiet przed 60 rokiem życia oraz u ponad 50% kobiet po 60 roku życia.
Kobiety często wstydzą się przyznać do kłopotów z utrzymaniem moczu, nawet przed swoim lekarzem. Część z nich sądzi, że objawy te są normą i nie szukają pomocy. Niesłusznie, w większości przypadków nietrzymanie moczu może być skutecznie leczone.
A. Informacje dotyczące kobiet
I. Oddawanie moczu w warunkach prawidłowych
Jaki jest mechanizm oddawania moczu?
Układ moczowy zbudowany jest z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Mocz produkowany jest w nerkach, skąd odpływa moczowodami do pęcherza, gdzie jest gromadzony. W tym czasie cewka moczowa jest zamknięta. W warunkach prawidłowych potrzeba oddania moczu pojawia się dopiero po wypełnieniu pęcherza. Oddanie moczu następuje, gdy kobieta rozluźni mięśnie przepony moczowo-płciowej otaczające cewkę. Dzięki temu cewka otwiera się i mocz wypływa. Skurcz mięśnia wypieracza moczu, który jest częścią ściany pęcherza moczowego, pomaga w jego opróżnieniu. Kiedy pęcherz moczowy jest pusty, mięśnie wokół cewki kurczą się, zamykając jej światło.
Gzie znajduje się zwieracz cewki moczowej?
W odróżnieniu od mężczyzn, u kobiet nie ma zwieracza cewki moczowej. Jego funkcję spełnia zespół mięśni przepony moczowo-płciowej.
Co to jest przepona moczowo-płciowa?
Przepona moczowo-płciowa czyli innymi słowy dno miednicy jest to zespół mięśni i wiązadeł podtrzymujących od dołu narządy jamy brzusznej. U kobiet przez tę przeponę przechodzą: cewka moczowa, pochwa i odbytnica.
Jaka jest funkcja przepony moczowo-płciowej?
Prawidłowo funkcjonująca przepona moczowo-płciowa zapewnia właściwe położenie pęcherza moczowego, pochwy i odbytnicy. Odgrywa istotną rolę utrzymaniu moczu i stolca. Skurcz mięśni przepony moczowo-płciowej w warunkach prawidłowych odbywa się odruchowo podczas każdego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej np. w czasie kaszlu, kichania, dźwigania. Nawet spokojne oddychanie powoduje wahania ciśnienia w jamie brzusznej i napinanie przepony moczowo-płciowej.
II. Nietrzymanie moczu - informacje ogólne
Co to jest nietrzymanie moczu?
Nietrzymaniem moczu nazywamy niekontrolowane popuszczenie lub oddanie moczu. Istnieje wiele rodzajów tej choroby. W przebiegu innych schorzeń również może pojawić się objaw nietrzymania moczu.
Jakie są najczęstsze rodzaje nietrzymania moczu u kobiet?
Najczęściej występującymi rodzajami nietrzymania moczu są: wysiłkowe nietrzymanie moczu oraz nietrzymanie moczu spowodowane parciami naglącymi. Często zdarza się postać mieszana, która łączy w sobie objawy obu wymienionych rodzajów nietrzymania moczu.
Jak rozpoznać rodzaj nietrzymania moczu?
Najczęściej właściwą diagnozę postawić może lekarz już po rozmowie z pacjentką i badaniu. Umożliwia to wybór odpowiedniego sposobu leczenia. Czasami może być konieczne wykonanie badań specjalistycznych, takich jak badanie ultrasonograficzne, rentgenowskie i urodynamiczne.
III. Wysiłkowe nietrzymanie moczu
Jakie są objawy wysiłkowego nietrzymania moczu?
Podstawowym objawem jest bezwiedne oddanie moczu w czasie wysiłku fizycznego, śmiechu, kichania, kaszlu. Typowy jest brak uczucia parcia na mocz. Początkowo mimowolne oddawanie moczu pojawia się tylko przy silnie wypełnionym pęcherzu w pozycji stojącej. W zaawansowanych przypadkach zdarza się w każdej pozycji (nawet na leżąco), już przy niewielkim wypełnieniu pęcherza.
Jakie są przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu?
Najważniejszą przyczyną jest osłabienie przepony moczowo-płciowej, która otacza cewkę moczową i podtrzymuje pęcherz.
Jakie są przyczyny osłabienia przepony moczowo-płciowej?
Do najczęstszych przyczyn należą: poród drogami naturalnymi, przewlekły kaszel, ciężka praca fizyczna. Niedobory hormonalne związane z przekwitaniem ujawniają występujące wcześniej osłabienie przepony moczowo-płciowej, bądź znacznie nasilają istniejące już objawy nietrzymania moczu.
Co dzieje się z przeponą moczowo-płciową w trakcie fizjologicznego porodu?
Rodzące się dziecko przechodząc przez kanał rodny rozciąga mięśnie i więzadła przepony moczowo-płciowej, doprowadzając często do ich naderwania. W związku z tym, funkcjonowanie mięśni dna miednicy ulega osłabieniu. Powoduje to zwiotczenie ścian pochwy. Następstwem tego mogą być problemy natury seksualnej, wysiłkowe nietrzymanie moczu o różnym nasileniu, a także chroniczne zaparcia bądź mimowolne oddawanie gazów. Krańcowym przykładem osłabienia napięcia mięśni dna miednicy jest wypadanie macicy i odbytnicy. Proces zainicjowany w trakcie porodu, może rozwijać się przez wiele lat bezobjawowo, nasilając się w okresie menopauzy.
Jakie są sposoby leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu?
Istnieje wiele metod leczenia. Należą do nich m.in.: fizykoterapia oraz ćwiczenia mięśni przepony moczowo-płciowej, leki, operacje. Większość kobiet nie szuka pomocy lekarza aż do momentu gdy objawy nietrzymania moczu są tak silne, że wymagają leczenia operacyjnego. Do tego czasu używają podpasek higienicznych, które pomagają utrzymać higienę, ale nie leczą choroby.
Na czym polegają ćwiczenia stosowane w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu?
Ćwiczenia polegają na treningu mięśni przepony moczowo-płciowej. Prowadzone są w celu wzmocnienia mięśni znajdujących się wokół cewki, pochwy i odbytu. Podobnie jak podczas ćwiczeń mięśni brzucha czy rąk, dobry efekt uzyskiwany jest, jeżeli trenowane są właściwe grupy mięśni. Sprawność mięśni utrzymuje się tak długo jak wykonywane są ćwiczenia. Pozytywny efekt leczniczy występuje u ok. 75% kobiet prawidłowo wykonujących ćwiczenia.
Czy każda kobieta potrafi samodzielnie wykonywać ćwiczenia mięśni przepony moczowo-płciowej?
Tylko nieliczne kobiety z objawami wysiłkowego nietrzymania moczu potrafią samodzielnie uruchomić właściwą grupę mięśni. Dopiero specjalistyczna fizykoterapia pozwala większości kobiet prawidłowo rozpoznać tę grupę mięśniową.
Jakie zabiegi fizykoterapeutyczne stosowane są w celu usprawnienia przepony moczowo-płciowej?
Stosuje się dwa rodzaje zabiegów: elektrostymulację i myofeedback. Najlepsze wyniki osiągane są dzięki zastosowaniu obu tych metod.
Na czym polegają zabiegi elektrostymulacji?
Elektrostymulacja powoduje lekkie skurcze mięśni przepony moczowo-płciowej bez czynnego udziału pacjentki. Zabiegi są niebolesne. Nowoczesna aparatura pozwala na zastosowanie kilkudziesięciu różnych programów stymulacji mięśni. Umożliwia to specjaliście wybór właściwych parametrów dla każdej kobiety.
Co to są ćwiczenia myofeedback?
Ćwiczenia myofeedback polegają na treningu mięśni przepony moczowo-płciowej z czynnym udziałem pacjentki. Odbywają się one pod kontrolą odpowiednio przeszkolonej fizyko terapeutki. Gdy chora wykonuje ćwiczenia aparat ukazuje jej czy pracuje właściwą grupą mięśni i z jaką siłą. Dzięki temu kobieta bardzo szybko uczy się uruchamiać mięśnie przepony moczowo-płciowej. Program narzuca optymalny rytm ćwiczeń i ich nasilenie. Zabiegi fizykoterapeutyczne są jedynie formą edukacji. Umiejętności zdobyte dzięki tym zabiegom pozwalają na prawidłowe wykonywanie ćwiczeń w warunkach domowych.
Jak należy wykonywać ćwiczenia przepony moczowo-płciowej w domu?
Ćwiczenia powinny być wykonywane 2-3 razy dziennie po około 10 minut. Jednorazowy skurcz mięśni przepony moczowo-płciowej nie powinien trwać dłużej niż 10 sekund. Po nim konieczna jest kilkusekundowa przerwa. Wskazane jest swobodne oddychanie w czasie ćwiczeń. Początkowo należy zwrócić uwagę, by skurcz przepony moczowo-płciowej występował podczas wydechu. Należy również położyć rękę na brzuchu, aby upewnić się że nie są napinane mięśnie brzucha. Uda i pośladki powinny być rozluźnione. Dzięki temu uzyskuje się umiejętność wybiórczego kurczenia mięśni przepony moczowo-płciowej. Ćwiczyć należy w pozycji leżącej, stojącej i siedzącej. Po uzyskaniu wprawy ćwiczenia mogą być wykonywane podczas innych czynności np. oglądania telewizji, spaceru lub rozmowy. Pierwsze efekty pojawiają się po około 8 tygodniach prawidłowo i systematycznie wykonywanych ćwiczeń. Nie należy wykonywać ćwiczeń podczas oddawania moczu. Tylko na początku dopuszczalna jest taka próba pomagająca w rozpoznaniu właściwej grupy mięśniowej.
Czy istnieją środki pomagające w wykonywaniu ćwiczeń w warunkach domowych?
Jako uzupełnienie zabiegów fizykoterapeutycznych mogą być stosowane stożki i kulki dopochwowe. Nie należy wykonywać ćwiczeń w czasie oddawania moczu. Tylko na początku dopuszczalna jest taka próba pomagająca w rozpoznaniu właściwej grupy mięśniowej.
Czy istnieją środki pomagające w wykonywaniu ćwiczeń w warunkach domowych?
Jako uzupełnienie zabiegów fizykoterapeutycznych mogą być stosowane stożki i kulki dopochwowe.
Jakie znaczenie ma farmakologiczne leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu?
Terapia farmakologiczna jest stosowana jako leczenie uzupełniające. Zastosowanie znajdują leki zwiększające napięcie i kurczliwość mięśni przepony moczowo-płciowej oraz zmniejszające reaktyWność pęcherza. U kobiet po menopauzie poprawę przynosi leczenie hormonalne.
Jakie zmiany zachodzą po menopauzie w układzie moczowo-płciowym?
Po menopauzie, z powodu zmniejszenia się ilości produkowanych przez jajniki hormonów, dochodzi do powstania wielu niekorzystnych zmian w organizmie kobiety. Oprócz powszechnie znanych objawów np. uderzenia gorąca, nocne poty, następstwem niedoboru hormonów są również zmiany w obrębie układu moczowo-płciowego. Śluzówka pochwy i cewki moczowej ulega zanikowi, częściej dochodzi do infekcji w drogach moczowych i w pochwie. Wytwarzanie śluzu znacznie się zmniejsza. Jest to przyczyną bolesnych stosunków płciowych i wpływa na zmniejszenie częstości i komfortu współżycia. Efektem zmniejszenia ilości hormonów jest też zwiotczenie przepony moczowo-płciowej. Może to prowadzić do nietrzymania moczu i wypadania macicy.
Jakie jest działanie leków hormonalnych na układ moczowo-płciowy?
Estrogeny zwiększają ilość włókien kolagenowych w tkance łącznej przepony moczowo-płciowej oraz w cewce, a także zwiększają kurczliwość mięśni. Pod wpływem hormonów ulega odnowie błona śluzowa cewki moczowej i pochwy. Dzięki temu poprawia się szczelność cewki. Przywrócenie prawidłowego stanu śluzówki cewki i pochwy zmniejsza częstość występowania infekcji w drogach moczowych i w pochwie. Rzadziej pojawiają się upławy i świąd. Stosunki przestają być bolesne. Zmniejszenie nasilenia uderzeń gorąca i nocnych potów odbierane jest przez pacjentki jako niezwykle ważne, poprawiające ogólne samopoczucie działanie.
Jakie leki hormonalne stosowane są w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu?
Wszystkie leki hormonalnej terapii zastępczej mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu. Najsilniejszy wpływ na śluzówkę cewki moczowej oraz reaktywność pęcherza moczowego i przepony moczowo-płciowej mają leki stosowane miejscowo - gałki dopochwowe zawierające estriol.
Jakie są wskazania do stosowania dopochwowych gałek hormonalnych?
Głównymi wskazaniami do stosowania gałek z estriolem są: wysiłkowe nietrzymanie moczu, suchość w pochwie, bolesne stosunki, częste infekcje pochwy i dróg moczowych. Są dobrze tolerowane przez pacjentki, nie wyWołują krwawień miesiączkoWych. Gałki o przedłużonym działaniu (Ortho Gynest D), stosowane raz w tygodniu, oprócz działania miejscowego, wpływają również na zmniejszenie nasilenia uderzeń gorąca i nocnych potów, także zaburzeń snu.
Jakie są przewiwwskazania do stosowania gałek z estriolem?
Jednym przeciwwwskazaniem jest uczulenie, które zdarza się bardzo rzadko.
Czy istnieją inne środki stosowane w przypadkach suchości pochwy i bolesnych stosunków?
Pomocne są specjalne żele nawilżające srom i pochwę, dostępne w aptekach bez recepty. Trzeba jednak pamiętać, że nie mają one działania leczniczego, a jedynie doraźnie zabezpieczają śluzówki.
Kiedy stosowane jest leczenie operacyjne?
W przypadku wypadania macicy lub obniżenia ścian pochwy znacznego stopnia leczenie operacyjne proponowane jest w pierwszej kolejności. W pozostałych przypadkach przed podjęciem decyzji o leczeniu operacyjnym stosuje się leczenie zachowawcze, które często przynosi zadawalające efekty i pozwala na uniknięcie zabiegu operacyjnego.
Jakie operacje wykonywane są w przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu?
Istnieje wiele technik operacyjnych, różniących się rozległością, drogą dostępu (brzuszna, pochwowa, brzuszno-pochwowa) i skutecznością.
Co decyduje o wyborze sposobu operacji?
Na wybór sposobu operacji wpływa wiele czynników np.: wiek, styl życia, ogólny stan zdrowia, przebyte wcześniej operacje.
Jakie powikłania wystąpić mogą po operacji?
Przejściowo mogą pojawić się kłopoty z opróżnianiem pęcherza moczowego. Zdarzają się również infekcje pęcherza moczowego, nawroty nietrzymania moczu, a także przetoki pęcherzowo-pochwowe.
Jak postępować by efekty operacji utrzymały się jak najdłużej?
Istotne znaczenie odgrywa tryb życia. Należy unikać ciężkiej pracy fizycznej, dźwigania ciężarów, zaparć, palenia, otyłości. Uzyskane dzięki operacji przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych powinno być podtrzymywane poprzez systematyczne wykonywanie ćwiczeń przepony moczowo-płciowej.
IV. Nietrzymanie moczu z parć naglących
Jakie są objawy nietrzymania moczu spowodowane parciami naglącymi?
Charakterystyczne dla tej postaci nietrzymania moczu jest silne, niemożliwe do opanowania uczucie parcia, pojawiające się w wyniku nawet słabego bodźca (odgłos cieknącej wody, zdenerwowanie, podniecenie itp.). Chora nie jest w: stanie dotrzeć do toalety w odpowiednim czasie. Dla tej jednostki chorobowej typowa jest konieczność oddania moczu w nocy.
Jakie są przyczyny nietrzymania moczu z parć naglących?
Przyczyny parć naglących są różnorodne i trudne do ustalenia. Często mają podłoże neurologiczne. Czasami mogą pojawić się na tle cukrzycy, przewlekłych zmian zapalnych tOczących się w miednicy mniejszej oraz po radioterapii. Także po operacjach ginekologicznych niekiedy pojawiają się parcia naglące.
Jakie metody leczenia stosowane są w nietrzymaniu moczu z parć naglących?
Podstawowym leczeniem jest leczenie farmakologiczne, polegające na podaniu leków działających bezpośrednio na pęcherz moczowy. Do jednych z częściej stosowanych należy chlorowodorek oxybutyniny (Ditropan) stosowany 2 - 3 razy dziennie po 1 tabletce. Zwiększa on pojemność pęcherza, zmniejsza częstość oddawania moczu, a w godzinach porannych opóźnia pierwszą potrzebę pójścia do toalety. Hamuje również wrażliwość pęcherza moczowego, w znacznym stopniu zmniejszając nasilenie parć naglących. Hormonalna terapia zastępcza zalecana jest jako leczenie uzupełniające u pacjentek znajdujących się w okresie okołomenopauzalnym. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia o dużej skuteczności fizykoterapii mięśni przepony moczowo-płciowej pod postacią zabiegów elektrostymulacji i ćwiczeń myofeedback. W tej jednostce chorobowej stosowane są odmienne programy fizykoterapii niż w przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu.
V. Mieszane formy nietrzymania moczu
Jakie są objawy mieszanych form nietrzymania moczu?
Łączą one w sobie objawy wysiłkowego nietrzymania moczu i nietrzymania moczu związanego z parciami naglącymi.
Jak często występują mieszane formy nietrzymania moczu?
W około 30% przypadków wysiłkowego nietrzymania moczu występują również objawy parć naglących.
Jak leczymy mieszane formy nietrzymania moczu?
Wykorzystywane są wszystkie omówione powyżej metody, stosowane zarówno do leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu, jak i nietrzymania moczu z parć naglących.
VI. Profilaktyka nietrzymania moczu
Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu?
Wśród czynników wpływających na zwiększenie ryzyka wystąpienia objawów nie trzymania moczu najczęściej wymienia się następujące:
- trudne porody np. kleszczowy, pośladkowy, bardzo szybki lub przedłużony,
- urodzenie dużego dziecka,
- zwiotczenie i obniżenie ścian pochwy,
- ciężką pracę fizyczną,
- uporczywy kaszel,
- nawykowe zaparcia,
- otyłość.
Objawy nie trzymania moczu występujące przejściowo bezpośrednio po porodzie świadczą o uszkodzeniu przepony moczowo-płciowej. Istnieje duże ryzyko, że w okresie menopauzy wystąpi w tym przypadku nietrzymanie moczu.
Czy jest możliwe zapobieganie nietrzymaniu moczu?
W przypadku występowania czynników ryzyka kobieta powinna zwrócić szczególną uwagę na sprawność mięśni dna miednicy. Najważniejszym sposobem profilaktyki jest utrzymanie w odpowiedniej kondycji mięśni przepony moczowo-płciowej. W tym celu należy systematycznie wykonywać ćwiczenia.
Kiedy należy rozpocząć ćwiczenia profilaktyczne?
Szczególnie polecane jest rozpoczęcie ćwiczeń w ósmym - dziesiątym tygodniu po porodzie, ale każdy moment jest dobry. Stwierdzenie pierwszych, dyskretnych objawów zaburzenia funkcji przepony moczowo-płciowej powinno być sygnałem do jak naj szybszego rozpoczęcia ćwiczeń. Do tego typu objawów należą: obniżenie ścian pochwy, oddawanie moczu w nocy, sporadyczne gubienie moczu lub częste parcia.
VII. Inne często zadawane pytania dotyczące nietrzymania moczu
Czy są inne korzystne efekty stosowania ćwiczeń mięśni przepony moczowo-płciowej?
Poprawienie wydolności przepony moczowo-płciowej i sprężystości ścian pochwy wpływa pozytywnie na życie płciowe. Poprawia doznania seksualne obojga partnerów.
Jaką rolę pełnią pessaria?
Pessaria to przedmioty najczęściej w kształcie krążka, umieszczane w pochwie w celu uniesienia narządów miednicy mniejszej ku górze. Wykorzystywane są u pacjentek, u których inne metody leczenia nie mogą być podjęte. Poprawiają biernie, w sposób mechaniczny warunki anatomiczne w miednicy mniejszej.
Jakich podpasek powinny używać kobiety nie utrzymujące moczu?
Powinno się stosować podpaski o dużej pojemności, skonstruowane specjalnie dla osób z nie trzymaniem moczu. Pozwalają one uniknąć podrażnień skóry okolicy krocza.
Jakie są inne przyczyny niekontrolowanego wyciekania moczu?
Inne niż omówione wcześniej przyczyny nietrzymania moczu występują bardzo rzadko. Mogą być spowodowane np.: przetoką moczową, uchyłkiem cewki moczowej, rakiem pęcherza moczowego, guzem jajnika, zakażeniem dróg moczowych, śród-miąższowym zapaleniem pęcherza moczowego, wadami wrodzonymi układu moczowego, zaburzeniami neurologicznymi. W każdym przypadku wystąpienia objawów nietrzymania moczu należy zgłosić się do specjalisty.
B. Informacje dotyczące mężczyzn
Czy u mężczyzn występują objawy nietrzymania moczu?
Tak, ale znacznie rzadziej niż u kobiet.
Jakie są przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn?
U mężczyzn objaw nietrzymania moczu może być wynikiem uszkodzenia zwieracza cewki moczowej. Niekiedy występuje przy silnym przepełnieniu pęcherza moczowego (tzw. moczenie paradoksalne).
Na jakim tle może dochodzić do uszkodzenia zwieracza cewki moczowej?
U szkodzenia zwieracza zdarza się w czasie operacji gruczołu krokowego (prostaty), pęcherza i cewki moczowej. Poważne urazy miednicy mogą być również przyczyną uszkodzenia zwieracza.
W jaki sposób można leczyć uszkodzenie zwieracza cewki moczowej?
Istnieją nieoperacyjne i operacyjne sposoby leczenia. Nieoperacyjne metody leczenia takie jak gimnastyka mięśni krocza, elektrosrymulacja oraz farmakoterapia mogą przynieść efekty jedynie w niektórych przypadkach. W pozostałych jedyną metodą leczenia jest operacja.
Co to jest moczenie paradoksalne?
W przypadku utrudnienia wypływu moczu przez cewkę może dochodzić do znacznego przepełnienia pęcherza bez uczucia parcia. Wzrost ciśnienia w pęcherzu powoduje bezwiedne wykapywanie moczu z cewki. Ten objaw nazywany jest moczeniem paradoksalnym. Jest to przede wszystkim zatrzymanie moczu prowadzące do wzrostu ciśnienia w układzie moczowym, a w konsekwencji do uszkodzenia nerek.
Jakie są przyczyny utrudnienia wypływu moczu?
Najczęstszymi przyczynami są choroby gruczołu krokowego (prostaty). Przerostowi prostaty towarzyszą następujące zaburzenia:
- częste oddawanie moczu w ciągu dnia,
- konieczność oddawania moczu w nocy,
- parcia naglące,
- osłabienie siły strumienia moczu,
- utrudnienie rozpoczęcia oddawania moczu,
- wykapywanie moczu z cewki po oddaniu moczu.
Ze względu na powolny i podstępny rozwój powyższych dolegliwości każdy mężczyzna po 50 roku życia powinien zgłaszać się na badania kontrolne do urologa przynajmniej raz w roku.
Czy przerost gruczołu krokowego zawsze powoduje moczenie paradoksalne?
Tylko bardzo zaawansowane stadia przerostu gruczołu krokowego mogą doprowadzić do powstania moczenia paradoksalnego, które leczymy w sposób zabiegowy. Celem operacji jest zapewnienie swobodnego odpływu moczu z pęcherza. Natomiast wczesne stadia przerostu gruczołu krokowego mogą być z powodzeniem leczone metodami zachowawczymi.